Help, een probleem! Maar is het wel jouw probleem?

Wat volgt, is een lang verhaal over Pietje, Marietje en Joy, en waarom het niet soepel loopt in het team waar jij verantwoordelijk voor bent (niemand houdt zich aan afspraken, er wordt geroddeld, Marietje functioneert niet…). Terwijl je luistert, denk je al na over een oplossing: hoe kan ik dit nou weer eens aanpakken?

Maar ho, wacht even. Wie zegt dat jij het moet oplossen? Kunnen Pietje, Marietje, Joy en Emma dat niet zelf? Het zijn toch volwassen mensen!

De manager als brandweervrouw

Het overnemen van problemen is een patroon dat veel voorkomt bij mensen in ‘verantwoordelijke’ functies: managers, teamleiders, of andere leidinggevenden. Ze hebben vaak de neiging om de problemen in hun team tot hun probleem te maken.

En dat mag. Als jij energie krijgt van het continu blussen van brandjes en er ook nog eens steengoed in bent, is daar niets mis mee.

Maar wat als je denkt: kan dat nou niet anders? Als je het blussen van brandjes wel een beetje zat bent?

Hier komt Mathieu Weggeman om de hoek kijken. In zijn boek Provocatief Adviseren schrijft hij:

‘Een organisatieprobleem is niet, maar ontstaat door de manier waarop we naar de werkelijkheid kijken.’  

Met andere woorden: als je de manier waarop je naar een probleem kijkt verandert, heb je dan nog wel een probleem?

Wat is je rol binnen de organisatie?

Een belangrijke stap is kritisch te kijken naar je eigen rol in de organisatie en je relatie tot het team. Veel leidinggevenden voelen zich niet alleen formeel, maar ook persoonlijk verantwoordelijk voor alles wat er speelt in ‘hun’ team. Elk probleem wordt daarmee automatisch hun probleem.

Dat kan zelfs prettig voelen. Het laat zien hoe belangrijk je bent, en het streelt misschien zelfs je ego als teamleden naar jou toekomen met hun problemen. Maar die houding kan ook een ongewenst effect hebben: je maakt jezelf onmisbaar, en je maakt het team afhankelijk.

Wat kun je anders doen?

In plaats van direct het probleem over te nemen, kun je jezelf eerst deze vragen stellen:

• Waarom komt deze collega hiermee naar mij toe?
• Wat hebben ze zelf al geprobeerd om het zelf op te lossen?
• Hoe kan ik het team stimuleren om dit gezamenlijk op te pakken?

Door jezelf deze vragen te stellen, leg je de verantwoordelijkheid terug waar die hoort: het team.

Werken aan je eigen overbodigheid

Wanneer je stopt met problemen automatisch overnemen en teamleden zelf aan zet zijn, ontstaat er iets moois: een team dat zelfstandiger wordt en beter samenwerkt. Dit vraagt wel geduld en doorzettingsvermogen. In het begin kan het ongemakkelijk voelen; je lijkt minder belangrijk, en dat kan wringen.

Maar is dat niet precies wat goed leiderschap inhoudt? Werken aan je eigen overbodigheid. Niet alles zelf oplossen, maar je team versterken in hun eigen verantwoordelijkheid en capaciteiten.

En jij? Bij de volgende collega die vraagt: ‘Mag ik even iets tegen je aanhouden?’, probeer eens anders te reageren. Vraag bijvoorbeeld:

• Wat wil je dat ik doe?
• Wat heb je zelf al geprobeerd?
• Hoe denk je dat we dit als team kunnen aanpakken?

Je zult merken dat niet alleen jij, maar ook je team er sterker van wordt.  

Hoe ga jij hiermee om in jouw organisatie? Deel je ervaringen in de reacties!